Op woensdag 15 oktober stond de oversteekplaats bij station Landgraaf in het teken van de Dag van de Witte Stok, een jaarlijkse bewustwordingsactie van de Oogvereniging. Vrijwilligers gingen met voorbijgangers in gesprek om aandacht te vragen voor de verkeersveiligheid van blinde en slechtziende mensen. Want ook in 2025 blijkt oversteken voor deze groep nog altijd een risicovolle onderneming.
“Elk jaar hopen we dat de bewustwording groter wordt, maar in de praktijk zien we weinig vooruitgang,” vertelt een van de vertegenwoordigers van de Oogvereniging Limburg. “Veel mensen weten niet dat je als automobilist verplicht bent te stoppen voor iemand met een witte stok die wil oversteken. De boodschap blijft dus herhalen, want dat besef is er nog onvoldoende.”
De organisatie merkt bovendien regionale verschillen. “We zien dat Duitse verkeersdeelnemers vaak attenter zijn bij het verlenen van voorrang,” aldus de Oogvereniging. “In Nederland blijft het vaak bij goede bedoelingen. Mensen die ons kennen stoppen meestal wel, maar of dat is uit beleefdheid of omdat ze de regels kennen, dat blijft de vraag.”
De actie nam plaats bij het zebrapad voor station Landgraaf. Foto: Jan Danihel | © RTV Parkstad
Tijdens het bezoek aan Landgraaf kreeg onze verslaggever de kans om zelf te ervaren hoe het is om als slechtziende over te steken. “Bij mijn aankomst werd ik al snel gevraagd of ik het wilde proberen,” vertelt de verslaggever. “Ik kreeg een witte stok in mijn hand en een blinddoek om. Gelukkig was er begeleiding, maar eerlijk is eerlijk: pas dan merk je hoe eng en onzeker het is. Je hoort auto’s naderen, voelt de wind van een passerende fiets en moet maar hopen dat die ene bestuurder op de hoogte is van de regels en voor je stopt.”
John Snijkers en de andere actiehouders laten mensen de onzekerheid van oversteken ervaren. Foto: Jan Danihel | © RTV Parkstad
Die ervaring maakt indruk, en dat is precies waar de Oogvereniging op hoopt. “Zien is begrijpen, maar ervaren is pas écht beseffen,” zegt vrijwilliger John. Hij benadrukt dat oversteken vaak allesbehalve vanzelfsprekend is. “Gemeenten doen hun best, maar er gaat nog veel mis. Neem hier bij het station in Landgraaf: er zouden ribbeltegels tot aan de overkant komen, zodat blinden de route kunnen volgen. Maar na de verbouwing bleken die niet geplaatst. Wie daar precies verantwoordelijk voor is, doet er niet toe — het probleem blijft dat dit soort fouten te vaak voorkomen.”
De Oogvereniging noemt meerdere locaties in Zuid-Limburg waar de situatie verre van ideaal is. “De oversteek bij station Eygelshoven De Hopel is bijna ondoenlijk: er is geen veilige voetgangersoversteekplaats, de weg maakt een bocht en er zijn hoogteverschillen,” aldus de organisatie.
Ook in Heerlen wordt de oversteek bij het busstation onder de traverse als onveilig ervaren. “Je staat er heel dicht op de rijbaan, met links en rechts pilaren, terwijl bussen met hoge snelheid langsrijden.” Zelfs juridische stappen hebben niet altijd het gewenste resultaat. “We hebben in het verleden geprocedeerd om de oversteek bij het station in Kerkrade veiliger te maken, maar de rechter zag geen grond om de gemeente te verplichten tot aanpassing.”
Foto: Jan Danihel | © RTV Parkstad
Volgens de Oogvereniging moet er structureel iets veranderen in de manier waarop gemeenten en beleidsmakers omgaan met inclusiviteit in de openbare ruimte. “Het begint bij bewustwording bij de ontwerpers en uitvoerders,” zegt een woordvoerder. “Voorzieningen voor slechtzienden moeten standaard worden meegenomen in de eerste fase van een project. Achteraf aanpassen kost veel meer geld én frustratie.”
Daarnaast pleit de organisatie voor meer educatie. “Via projecten als GIPS bezoeken we scholen om kinderen al jong te leren wat de witte stok betekent. Wie de jeugd heeft, heeft de toekomst.” Maar het belangrijkste uitgangspunt blijft volgens de vereniging: “Niets over ons zonder ons. Betrek mensen met een beperking vanaf het begin bij het ontwerp van de omgeving. Alleen zo kunnen we samen zorgen voor een écht toegankelijke samenleving.”
John besluit met een oproep aan de lokale politiek. “Het is frustrerend dat sommige gemeenten verbeteringen afwijzen omdat ze te duur zouden zijn. Wat is de prijs van veiligheid? Iedereen moet veilig kunnen oversteken — ook wie niet alles kan zien. Dat mag nooit een kwestie van geld zijn.”
