In de maand mei is de brandweer meerdere keren uitgerukt voor meldingen van natuurbranden op de Brunssummerheide. Bij de branden zijn door de brandweer goederen veiliggesteld en overgedragen aan de politie. Momenteel loopt er een onderzoek om vast te stellen of er sprake is van opzet.
Ook op 7 april van dit jaar woedde er een brand op de Brunssummerheide die van mijlenver te zien was.
Alleen al tussen 3 mei en 22 mei werden ten minste vijf meldingen gedaan van branden in het natuurgebied Brunssummerheide, verspreid over verschillende momenten van de dag en nacht. De meldingen werden doorgegeven via zowel het 112-netwerk als de officiële communicatiekanalen van de Veiligheidsregio Zuid-Limburg. Op 3 mei rond 1.00 uur ’s nachts werd een eerste brand gemeld, gevolgd door meldingen op 5 mei (20.00 uur), 7 mei (16.45 uur), 20 mei (20.10 uur) en opnieuw op 22 mei (18.15 uur). Bij meerdere meldingen werden diverse brandweervoertuigen ingezet, vaak met ondersteuning van collega’s van Natuurmonumenten. In sommige gevallen moest de brandweer actief worden begeleid naar de locatie van de brand, wat duidt op beperkte zichtbaarheid of moeilijk bereikbare plekken in het gebied.
Is er opzet in het spel?
De weersomstandigheden in mei kunnen een rol hebben gespeeld bij het ontstaan van deze natuurbranden. Volgens gegevens van het KNMI was de maand mei zeer zonnig en droog. Er viel gemiddeld 32 millimeter neerslag tegenover het langjarig gemiddelde van 55 millimeter. Met 288 zonuren behoorde mei tot een van de zonnigste maanden ooit gemeten. Vooral in de eerste drie weken van de maand was er vrijwel geen regenval, waardoor het neerslagtekort snel opliep tot circa 125 millimeter. Of de branden uitsluitend het gevolg zijn van het droge weer of dat er mogelijk sprake is van brandstichting, is nog niet vastgesteld. Op sociale media wordt gespeculeerd over de rol van een eventuele pyromaan, mede vanwege het terugkerende patroon van branden in korte tijd op vergelijkbare locaties.
Reactie brandweer: onderzoek loopt, risico door droogte aanzienlijk
De brandweer Zuid-Limburg bevestigt dat het aantal en de data van de meldingen overeenkomen met de eerder genoemde incidenten. “De door u aangehaalde data kloppen met onze cijfers,” vertelt een woordvoerder. Op de vraag of er aanwijzingen zijn dat sprake is van brandstichting, meldt de brandweer: “Er zijn bij de branden spullen veiliggesteld die wij hebben overgedragen aan de politie. Zij hebben dit verder in onderzoek.” Speculaties over een mogelijke pyromaan worden noch bevestigd noch ontkend. “We doen niet aan speculaties. Indien er gegronde redenen zijn, zal de politie hier de benodigde acties nemen.”
Wat betreft de weersomstandigheden erkent de woordvoerder van de brandweer dat droogte een belangrijke factor is bij het ontstaan en de uitbreiding van natuurbranden. “Gedurende een droge periode is de kans aanzienlijk groter dat er een brand ontstaat dan tijdens een natte periode. Het uitbreidingsrisico van een brand wordt mede bepaald door de weersomstandigheden. Langdurige droogte zorgt voor een droge vegetatie waardoor snel brand kan ontstaan, tevens draagt de windrichting en snelheid ook bij aan een snellere uitbreiding van de brand.”
De brandweer wijst erop dat de voor de mijnbouw aangeplante dennenbossen op de Brunssummerheide extra brandgevoelig zijn. “Het grootste risico voor branden bevindt zich ook in deze aanplant.” Het natuurgebied van circa 550 hectare is bovendien ecologisch waardevol en kent diverse landschapstypen, waaronder droge en natte heide, vennen en hoogveenbossen.
Preventieve maatregelen en een toekomstig plan
In samenwerking met Natuurmonumenten worden dagelijks risico-inschattingen gemaakt op basis van de actuele omstandigheden. “Dagelijks wordt door Natuurmonumenten beoordeeld of de actuele fase (laag, normaal, hoog of zeer hoog) in afstemming met de brandweer moet worden bijgesteld. Aan de betreffende fase worden ook de te alarmeren eenheden gekoppeld,” aldus de brandweer. “Tijdens een calamiteit zijn er altijd een of meerdere boswachters aanwezig die ondersteunen bij de locatiebepaling en de aanrijroutes voor de brandweereenheden.”
Momenteel werken meerdere partijen aan een Natuurbrand Managementplan voor de Brunssummerheide. “Hierin worden de risico’s, de analyse van het gebied en eventueel te nemen maatregelen beschreven,” meldt de brandweer.
Waakzaamheid blijft nodig
De Brunssummerheide is een kwetsbaar natuurgebied, dat bij aanhoudende droogte extra vatbaar is voor brand. Mede vanwege de toegankelijkheid voor publiek en de nabijheid van woonwijken blijft alertheid geboden. Hulpdiensten roepen inwoners op om verdachte situaties direct te melden en zich strikt aan de geldende voorschriften en waarschuwingen te houden wat betreft brandveiligheid.
