Luister live
Gratis schoolboeken? Waarom dan geen gratis laptops?
Steeds meer scholen in Nederland integreren digitale leermiddelen zoals laptops in hun onderwijsprogramma. Veel scholen stellen de aanschaf van een laptop verplicht voor leerlingen en verwijzen daarvoor vaak naar een commerciële aanbieder. Dit roept belangrijke vragen op over het beginsel van gratis toegankelijk, publiek gefinancierd onderwijs en kansengelijkheid. Ouders worden nu gedwongen om deze kosten zelf te dragen, ook als zij dat financieel niet kunnen. "Waarom wel gratis schoolboeken, maar geen gratis laptops?", vraagt Gaby van den Biggelaar, directeur-bestuurder van Leergeld Nederland.
Leergeld Nederland luidt de noodklok
Leergeld Nederland ziet de gevolgen van de financiële druk op ouders. In 2023 ondersteunden de 112 lokale/regionale stichtingen van Leergeld Nederland ruim 181.000 kinderen met een bedrag van meer dan € 37 miljoen. Een groeiend aandeel van deze ondersteuning gaat naar digitale leermiddelen zoals laptops, vooral in het voortgezet onderwijs. De kosten stijgen. Waar eerder een gerefurbished laptop van € 200 voldeed, worden nu aanvragen gedaan voor een nieuw apparaat van € 500 tot € 700, met uitschieters van meer dan € 1000, zoals Apple-laptops. Van den Biggelaar benadrukt: "Digitale leermiddelen zijn onmisbaar geworden voor het volgen van onderwijs. Daarom moeten ze, net als schoolboeken, gratis beschikbaar zijn voor leerlingen."
Politieke agenda en gemiste kansen
De discussie over de financiering van digitale leermiddelen speelt al jaren en de financiële bal wordt heen en weer gespeeld tussen het Ministerie van OCW en het onderwijs. In september 2021 bracht een evaluatie van SEO Economisch Onderzoek (in opdracht van het ministerie van OCW) aan het licht dat laptops inderdaad essentieel zijn voor het onderwijs. Scholen gaven aan dat zij onvoldoende middelen hebben om deze apparaten zelf te bekostigen. Voormalig Minister Slob zegde toe een voorstel te zullen voorbereiden, vergelijkbaar met de gratis schoolboeken. Tot nu toe blijft de overheid toch achter met concrete actie, hoewel er erkenning is voor het probleem, ook bij voormalig Minister Wiersma. Hij gaf tijdens een Commissievergadering in juni 2023 aan niet van plan te zijn daarvoor de benodigde middelen van € 100 miljoen beschikbaar te stellen. Een gemiste kans, want hiermee blijven kinderen uit gezinnen met lage inkomens de dupe en wordt kansengelijkheid in het onderwijs niet serieus genomen.
Leergeld Nederland eist actie
Leergeld Nederland roept de nieuwe regering op om digitale leermiddelen onder de Wet Gratis Schoolboeken te laten vallen. Voor kansengelijkheid is het cruciaal dat leerlingen kosteloos toegang krijgen tot laptops en andere digitale hulpmiddelen. "Het is onaanvaardbaar dat ouders gedwongen worden om deze kosten te dragen. Het is een collectieve investering in het onderwijs en kansen voor alle kinderen!" aldus Van den Biggelaar.
