De politie, de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie (KNB), de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) en de Stichting Fraudebestrijding Hypotheken (SFH) hebben gezamenlijk de Tweede Kamer verzocht om aanvullende wettelijke en praktische maatregelen ter bestrijding van vastgoed- en hypotheekfraude. Volgens deze partijen is de maatschappelijke schade aanzienlijk en vormt de huidige regelgeving onvoldoende bescherming tegen financieel-economische criminaliteit.
Een belangrijk knelpunt is dat hypotheekverstrekkers inkomensgegevens van aanvragers niet onafhankelijk kunnen verifiëren. Dit vergroot de kans op fraude, bijvoorbeeld door het opgeven van een te hoog inkomen met vervalste documenten. Hierdoor ontstaat niet alleen oneerlijke concurrentie op de woningmarkt, maar wordt tevens de deur opengezet voor witwaspraktijken. Criminelen kunnen hun illegaal verkregen vermogen ‘legaal’ maken door vastgoed aan te kopen, te verbouwen en met winst te verkopen.
De gevolgen raken de samenleving als geheel. De woningmarkt, die al onder druk staat, wordt verder verstoord en de belastingopbrengsten lopen terug. Volgens diverse onderzoeken worden er jaarlijks miljarden euro’s witgewassen via vastgoedtransacties.
De betrokken organisaties pleiten voor een integrale aanpak waarbij samenwerking en informatie-uitwisseling centraal staan. Zo zou de Belastingdienst hypotheekverstrekkers moeten kunnen ondersteunen bij het verifiëren van inkomensgegevens, om frauduleuze aanvragen vroegtijdig te herkennen. Ook moet het voor de politie mogelijk worden om bij vastgestelde fraude relevante informatie te delen met financiële instellingen, zodat deze gericht kunnen optreden.
Binnen de voorgestelde maatregelen is ook een belangrijke rol weggelegd voor de notariële sector. De betrokken partijen doen drie aanbevelingen:
Versnelde invoering van het Centraal Aandeelhoudersregister (CAHR): Dit register moet inzicht geven in de daadwerkelijke eigenaren van ondernemingen, waarmee het moeilijker wordt om vastgoedtransacties via schijnconstructies te verhullen.
Waarschuwingssysteem tussen notarissen: Notarissen moeten bij vermoedens van fraude elkaar kunnen waarschuwen. Dit vraagt om een tijdelijke doorbreking van de geheimhoudingsplicht onder strikte voorwaarden.
Notarissen bij koopovereenkomsten: Door notarissen verantwoordelijk te maken voor het opstellen van koopovereenkomsten kunnen verdachte transacties eerder worden gesignaleerd.
Met deze voorstellen roepen de politie, KNB, NVB en SFH de politiek op om de aanpak van vastgoed- en hypotheekfraude te versterken. De organisaties benadrukken dat preventieve maatregelen aan de voorkant van het proces cruciaal zijn om schade aan de woningmarkt, de rechtsorde en de schatkist te beperken.
