Maandag 17 juni gaat in Heerlen definitief het Experiment gesloten coffeeshop-keten van start. Breda en Tilburg mochten in december 2023 al deels starten, de overige acht Nederlandse gemeenten volgen nu. In het experiment gesloten coffeeshopketen gaat de overheid de illegale achterdeur van de (circa 80) deelnemende coffeeshops reguleren. Vanaf 17 juni gaan ze dit doen bij commerciële telers die een vergunning van de minister hebben.
Heerlen is één van de tien gemeenten die meedoet aan het Experiment. In Limburg neemt ook nog Maastricht deel. Omdat nog niet alle telers klaar zijn is de kwantiteit, kwaliteit en diversiteit nog te weinig om alle deelnemende coffeeshops nu al volledig en goed te bevoorraden. Daarom start 17 juni de zogenaamde overgangsfase van het experiment, die voorlopig tot 16 september 2024 duurt. Tijdens deze overgangsfase mogen de coffeeshops namelijk naast de gereguleerde hennep/hasjiesj ook nog de niet-reguleerde (illegale) hennep/hasjiesj verkopen.
Grensgemeente
Tijdens het Experiment worden de komende vier jaar ervaringen opgedaan met de gereguleerde productie, distributie en verkoop van hennep. Met als doel te kijken wat de effecten zijn op volksgezondheid, preventie, criminaliteit, openbare orde en veiligheid. De hele keten van de productie van hennep tot aan de verkoop aan de gebruiker wordt gereguleerd en nauwgezet gecontroleerd. Vandaar wordt ook gesproken over de ‘gesloten keten’. Als dit succesvol is kan de regering besluiten om het landelijke wetgeving te maken voor alle coffeeshops in Nederland.
Naast Breda en Maastricht is ook Heerlen binnen het experiment aangewezen als grensgemeente. Daardoor moet het I(ingezetene)-criterium actief worden gehandhaafd. Concreet betekent dit dat vanaf 17 juni alleen nog personen die aantoonbaar in Nederland wonen toegang hebben tot de coffeeshop en daar softdrugs mogen kopen. De coffeeshops gaan hier strikt op toezien. De gegevens van de bezoekers worden bij de toegangscontrole niet geregistreerd, ingezetenen kunnen zoals altijd zonder registratie de coffeeshop bezoeken. Gemeentelijke toezichthouders gaan de naleving controleren.
Buitenlandse bezoekers
Gelet op ervaringen in andere gemeenten die al langer het Ingezetenen-criterium handhaven verwacht de gemeente geen negatieve gevolgen in de directe omgeving van de twee Heerlense coffeeshops. Voor buitenlandse bezoekers zijn er in Limburg voldoende coffeeshops waar wel nog toegang is. Mocht er onverhoopt een opleving in de illegale straathandel ontstaan wordt daar meteen op ingegrepen. Naast strafrechtelijke vervolging kunnen deze dealers en hun klanten hoge dwangsommen opgelegd worden op grond van de APV.