Op zondag 14 september stelt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) zowel het huidige kantoorgebouw als het voormalige kantoor aan de Kloosterweg open voor publiek in het kader van Open Monumentendag. Tijdens een rondleiding door het huidige pand wordt duidelijk hoe nauw de geschiedenis van het CBS in Heerlen verbonden is met de mijnsluitingen en de zoektocht naar nieuwe werkgelegenheid in de regio.
Van mijnsluiting naar nieuwe banen
“Op 17 december 1965 kondigde minister Joop den Uyl de sluiting van de mijnen aan. Zijn toespraak betekende het einde van een tijdperk, maar ook het begin van een zoektocht naar alternatieven,” krijgen we te horen terwijl we door de gangen van het gebouw lopen.
Om de regio nieuwe toekomstperspectieven te bieden, besloot de overheid rijksdiensten, waaronder het CBS, te verplaatsen naar Zuid-Limburg. De eerste medewerkers betrokken in mei 1974 het voormalige directiegebouw van de Oranje-Nassau I. Vier jaar later verhuisden zij naar het opvallende nieuwbouwcomplex aan de Kloosterweg, dat in 1979 door prinses Beatrix werd geopend.
Statistiek op mijnbodem
De rondleiding maakt ook duidelijk dat de huidige locatie van het CBS op historisch terrein staat. Het gebouw is namelijk gevestigd boven de vroegere ingang van schacht III van de Oranje-Nassau I-mijn. “De schacht werd tussen 1893 en 1899 afgediept en uiteindelijk verbonden met andere schachten door ondergrondse mijngangen,” zo wordt ons uitgelegd. Daarmee werd de natuurlijke ventilatie van de mijn gerealiseerd, een techniek die in alle Limburgse mijnen werd toegepast.
Erfgoed en toekomst in één
Naast het CBS bevindt zich het Nederlands Mijnmuseum, waar binnenkort in samenwerking met het CBS een tentoonstelling over kolen wordt geopend. Daarmee blijft de band tussen statistiek en mijnhistorie ook vandaag de dag voelbaar.
Open Monumentendag biedt inwoners en bezoekers de kans om beide CBS-locaties te verkennen en zo een inkijk te krijgen in de geschiedenis van Heerlen, waar cijfers en steenkool onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn.
