Het ministerie van Justitie en Veiligheid is gisteren gestart met de publiekscampagne ‘Waar ben je?’. De campagne moet Nederlanders bewust maken van de signalen van dwingende controle, een vorm van psychisch geweld die vaak voorafgaat aan femicide.
Elke acht dagen wordt in Nederland een vrouw gedood, meestal door haar partner of ex-partner. Volgens schattingen zijn jaarlijks zo’n 200.000 mensen slachtoffer van dwingende controle. Omdat zowel slachtoffers als hun omgeving dit vaak niet herkennen, wil de overheid met de campagne signalen zichtbaarder maken en zo levens redden.
Wat begint als een liefdevolle relatie kan langzaam veranderen in een situatie van angst en controle. Dit kan zich uiten in gedragingen als manipulatie, chantage, het weghouden bij vrienden en familie of het altijd bereikbaar moeten zijn voor de partner. Soms zijn de signalen subtiel: plots afspraken afzeggen, het veranderen van uiterlijk of gedrag, of het steeds meer kwijtraken van zelfstandigheid.
“Nabestaanden zeggen vaak: ‘Had ik het maar gezien.’ Femicide is een van de meest voorspelbare vormen van moord. Daarom is het zo belangrijk dat mensen de rode vlaggen leren herkennen. Maak je je zorgen? Check je gevoel en vraag om hulp, ook als je twijfelt.” Staatssecretaris Franc Weerwind (Justitie en Veiligheid)
Gea Godwaldt werd in 2020 gedood door haar man toen ze aangaf te willen scheiden. Haar zus Barbara vertelt waarom het herkennen van de signalen van dwingende controle zo belangrijk is: “Ik zag van dichtbij hoe zogenaamd liefdevolle aandacht stap voor stap veranderde in angst en controle. De relatie leek in het begin heel leuk en romantisch. En net als bij de meeste relaties met dwingende controle ging het snel, zodat ze vlot samenwoonden.”
“Tegelijkertijd werden haar keuzes langzaam beperkt. Het gebeurde steeds vaker dat Gea een afspraak op het laatste moment afzegde. Of dat ze tijdens een ruzie in de auto niet kon ontsnappen. Ook deed haar man aan gaslighting: hij liet Gea denken dat haar gedachten en gevoelens niet klopten, zodat ze aan zichzelf ging twijfelen. Pas na haar dood besef ik hoe duidelijk de signalen waren. Dat wil ik iedereen meegeven. Herken je signalen van dwingende controle of geweld? Neem contact op met Veilig Thuis voor advies of hulp. In actie komen kan letterlijk het verschil zijn tussen leven en dood.” aldus Godwaldt
De campagne is onderdeel van het actieplan ‘Stop femicide!’. Naast publieksvoorlichting werkt de overheid aan:
Versterking van de strafrechtelijke aanpak van psychisch geweld en dwingende controle.
Wetsvoorstel om psychisch geweld strafbaar te stellen.
Trainingen voor politie en justitie om signalen beter te herkennen.
Meer bescherming voor slachtoffers, onder andere door gespecialiseerde officieren van justitie en bredere inzet van een slachtofferdevice dat afstand tot de dader bewaakt.
Voor de campagne werkt het ministerie samen met Veilig Thuis, politie, Openbaar Ministerie, gemeenten, hulporganisaties en zelfs datingapp Tinder, die aandacht besteedt aan (on)veilige relaties.
V.l.n.r.: Lena Olivier, Barbara Godwaldt, staatssecretaris Arno Rutte (JenV), Judith Kuypers (Landelijk Netwerk Veilig Thuis), Martin Sitalsing (Politie) en staatssecretaris Nicki Pouw-Verweij (VWS).
Maak je je zorgen of herken je signalen van dwingende controle?
Bel Veilig Thuis: 0800 2000 (gratis en anoniem).
Chat via www.veiligthuis.nl.
Bel 112 bij direct gevaar.
Bron: Persbericht van het ministerie van Justitie en Veiligheid
