De Nederlandse staat is verplicht om haar eigen stikstofdoelen te halen. Dat heeft de rechter deze week bevestigd. De uitspraak benadrukt dat niet alleen de woningbouw, maar ook de energietransitie wordt belemmerd door de huidige stikstofregels. De Nederlandse Vereniging Duurzame Energie (NVDE) roept op om duurzame energieprojecten en energie-infrastructuur voorrang te geven bij stikstofruimte of vrij te stellen van de stikstofregels.
De NVDE wijst erop dat duurzame energieprojecten en de verduurzaming van industrie, mobiliteit en woningverwarming langdurig bijdragen aan een structurele reductie van stikstof- en CO2-uitstoot. Hoewel de bouwfase van deze projecten een kleine hoeveelheid stikstofuitstoot veroorzaakt, vormen de huidige regels een grote blokkade.
Stikstof
Stikstof is van zichzelf niet schadelijk voor mensen en de natuur. De lucht die we inademen bestaat voor het grootste deel uit stikstofgas (N2). Samen met zuurstof en waterstof vormt stikstof ook verbindingen als stikstofoxiden (NOx) of ammoniak (NH3). De problemen rondom stikstof gaan over deze stikstofoxiden en ammoniak. Stikstofoxiden komen vooral in de lucht terecht door verbranding van fossiele brandstoffen, zoals de uitlaatgassen van het verkeer en de uitstoot van de industrie. Ammoniak komt voornamelijk vrij in de landbouw door verdamping uit mest. De uitstoot van stikstof in Nederland behoort tot de hoogste van de wereld. De stikstofoxiden en ammoniak in de lucht komen uiteindelijk in de bodem terecht. En dat heeft negatieve gevolgen voor de biodiversiteit, de verscheidenheid aan planten en dieren in Nederland.
Het behalen van de stikstofdoelen is cruciaal om de balans in natuur en milieu te herstellen en verdere schade aan kwetsbare ecosystemen te voorkomen. Overmatige stikstofneerslag veroorzaakt verarming van de biodiversiteit, waardoor plant- en diersoorten verdwijnen en natuurgebieden hun veerkracht verliezen. Daarnaast heeft stikstofuitstoot een directe invloed op de luchtkwaliteit en daarmee op de gezondheid van mensen. Het behalen van deze doelen is niet alleen een vereiste voor de leefbaarheid van onze omgeving, maar ook een belangrijke stap om economische activiteiten, zoals woningbouw en de energietransitie, op een duurzame en toekomstbestendige manier mogelijk te maken.
Energietransitie als oplossing voor stikstofprobleem
In het voorjaar van 2024 ondersteunde bijna de gehele Tweede Kamer een motie om met een juridisch houdbare vrijstelling voor energieprojecten te komen. De NVDE roept het kabinet op om deze lijn door te zetten en snel met oplossingen te komen.
De eerder gepresenteerde Menukaart voor Groene Groei van de NVDE toont aan dat investeringen in duurzame energieprojecten 30 kiloton stikstofoxiden kunnen besparen, wat neerkomt op ongeveer 20% van de totale stikstofuitstoot in Nederland. Bovendien bieden duurzame energiebronnen zoals groen gas, windenergie en zonne-energie nieuwe verdienmodellen voor boeren.
