Luister live
In Nederland komt van oudsher de inheemse ringslang (Natrix helvetica) voor. Uit recent onderzoek blijkt echter dat de oostelijke ringslang (Natrix natrix) op enkele plaatsen in ons land is uitgezet, waaronder in Zuid-Limburg. Omdat deze soort het voortbestaan van de inheemse ringslang bedreigt, roept kennisorganisatie RAVON (Reptielen Amfibieën Vissen Onderzoek Nederland) het publiek op om waarnemingen door te geven.
Herkenning
De oostelijke ringslang lijkt sterk op de inheemse ringslang, met ronde pupillen, gekielde schubben en twee duidelijke gele en zwarte vlekken achter de kop. Bij de inheemse ringslang versmelten deze nekvlekken vaak, terwijl de oostelijke ringslang doorgaans kleiner blijft en de kenmerkende verticale zwarte strepen op de flanken vaak ontbreken. Sommige oostelijke ringslangen of hybriden vertonen twee gelige lengtestrepen op de rug, wat bij de inheemse soort altijd ontbreekt.
Ringslangen in Zuid-Limburg
In de tweede helft van de twintigste eeuw verdween de inheemse ringslang uit Zuid-Limburg door habitatvernietiging en -vervuiling. Dankzij inspanningen langs het grensriviertje de Worm bij Kerkrade zijn er circa vijftien jaar geleden weer ringslangen waargenomen, en deze populatie heeft zich inmiddels definitief gevestigd. Ook in Vaals, bij het Drielandenpunt, lijkt de soort zich voorzichtig te vestigen.
Op de Brunssummerheide bevindt zich de langst gevestigde ringslangenpopulatie van Limburg. Deze populatie bestaat uit zowel inheemse als oostelijke ringslangen, en hybridisatie is hier aangetoond. Het is nog onbekend of er contact is tussen de ringslangen op de Brunssummerheide en die in het Wormdal en Vaals.
Genetische Screening
Om de ringslangpopulaties in het Wormdal en omgeving Vaals te beschermen, worden er plannen gemaakt voor broeihopen. Echter, eerst moet de genetische herkomst van deze populaties worden vastgesteld om te bepalen of het om zuivere inheemse ringslangen gaat. In 2024 en 2025 wordt daarom een genetische screening uitgevoerd in opdracht van de provincie Limburg.
Oproep voor Waarnemingen
RAVON is op zoek naar waarnemingen van zowel inheemse als oostelijke ringslangen in Zuid-Limburg en aangrenzend België en Duitsland. Heb je een ringslang gezien? Stuur dan foto's en een zo exact mogelijke locatie naar RAVON. Vervellingen en verkeersslachtoffers zijn ook bruikbaar; bewaar vervellingen in een papieren envelop en verkeersslachtoffers in de vriezer. Waarnemingen kunnen worden gestuurd naar Tariq Stark, onderzoeker bij RAVON.
Samen kunnen we bijdragen aan het behoud van de inheemse ringslang in Zuid-Limburg en zorgen voor een beter begrip van de verspreiding van de oostelijke ringslang.
