Stormen veranderen reisgedrag slechts beperkt: meeste Nederlanders blijven onderweg

Ondanks de waarschuwingen van het KNMI om bij stormen zoveel mogelijk thuis te werken, blijkt dat het reisgedrag van Nederlanders tijdens stormdagen slechts beperkt verandert. Uit data van mobiliteitsspecialist Shuttel blijkt dat het aantal thuiswerkdagen tijdens storm Poly in 2023 met slechts 13 procent toenam, terwijl het autogebruik juist met 5 procent steeg.

Onderzoek gebaseerd op geanonimiseerde data
De cijfers zijn afkomstig uit geanonimiseerde gegevens van duizenden werkenden in Nederland. Shuttel analyseerde geregistreerde transacties van werknemers op de stormdag van 5 juli 2023 (zomerstorm Poly) en vergeleek deze met gemiddelde woensdagen in dezelfde periode. Daarbij werd onderscheid gemaakt tussen vervoerswijzen zoals auto, fiets, trein, bus/tram/metro en thuiswerken.

“De dataset is representatief en gebaseerd op feitelijke transacties, niet op enquêtes,” legt mobiliteitsspecialist Bart Horstman uit. “Zo kunnen we objectief zien hoe stormweer invloed heeft op reisgedrag.”

Minder fiets en trein, meer auto en thuiswerk
Tijdens stormen neemt het aantal fiets- en treinritten merkbaar af, terwijl het aantal autoverplaatsingen en thuiswerkregistraties toeneemt. Gemiddeld daalt het totaal aantal fysieke verplaatsingen met 10 tot 15 procent op stormdagen. “Dat laat zien dat mensen hun gedrag wel enigszins aanpassen aan het weer,” aldus Horstman. “Maar het grootste deel van de werkenden blijft reizen, ondanks waarschuwingen of adviezen.”

Regionale verschillen zichtbaar
Hoewel het onderzoek geen uitsplitsing maakt naar sectoren of regio’s, ziet Shuttel structureel verschillen in vervoerskeuze. In landelijke gebieden, waar openbaar vervoer beperkter is, wordt relatief vaker gekozen voor de auto. In stedelijke regio’s en de Randstad is het aandeel fiets en openbaar vervoer juist groter. Die patronen blijven ook tijdens stormdagen grotendeels gelijk.

Storm als ‘stresstest’ voor mobiliteit
Volgens Shuttel fungeren stormen als een soort stresstest voor het Nederlandse mobiliteitssysteem. Waar extreem weer vroeger vaak leidde tot grote vertragingen en logistieke problemen, zorgen thuiswerkopties en flexibele werktijden tegenwoordig voor meer veerkracht. “Stormen vormen een test voor hoe flexibel we zijn geworden,” zegt Horstman. “De verschuiving naar hybride werken zorgt ervoor dat de impact van extreem weer kleiner is dan voorheen.”

Geen onderzoek naar wetgeving
Het onderzoek richtte zich uitsluitend op mobiliteitsgedrag en niet op de juridische aspecten van stormadviezen. Over vragen als of werknemers verplicht thuis moeten blijven of werkgevers aansprakelijk zijn bij schade onderweg, deed Shuttel geen uitspraken. Met de huidige storm Benjamin in aantocht verwacht Shuttel een vergelijkbaar beeld: lichte stijging in thuiswerk, minder fiets- en treinritten, maar nog steeds veel mensen die de weg op gaan — ondanks de waarschuwingen.