Nieuwe expositie en boek laten geschiedenis van Lange Jan en Lange Lies herleven

Een nieuwe publicatie en bijbehorende tentoonstelling brengen vanaf november de geschiedenis van de iconische Heerlense schoorstenen Lange Jan en Lange Lies opnieuw onder de aandacht. Op 14 november verscheen Het verhaal van Jan en Lies. Komst, ‘leven’ en afscheid van de schoorstenen van de Oranje-Nassau Mijn I, geschreven door Marcel Put. 

Vanaf zondag 16 november is de bijbehorende tentoonstelling gratis te bezoeken aan de Spoorsingel 50 in Heerlen, in het tijdelijke ‘Jan en Lies Museum’. De expositie is dagelijks – met uitzondering van donderdagen – geopend tussen 12.00 en 16.00 uur en loopt tot en met 30 november. De organisatie is in handen van Stichting Ouwe Leem, in samenwerking met het Nederlands Mijnmuseum en MobiCenter Heerlen.

Volgens auteur Marcel Put is de aandacht voor de twee schoorstenen niet alleen historisch, maar ook cultureel van belang. “Over de iconische schoorstenen is tot nu toe slechts één artikel verschenen, terwijl ze voor de hele regio van grote betekenis waren,” zegt hij. “In het boek komt de komst, het ‘leven’ en het afscheid van beide schoorstenen aan bod, evenals de gevolgen van hun sloop voor het omgaan met ‘plaatsen van herinnering’ in de mijnstreek.”

In de tentoonstelling en het boek komen zowel bekende als minder bekende aspecten naar voren. Put licht toe: “We beschrijven onder meer de naamgeving van de schoorstenen en het rumoer dat ontstond toen de hoogste schoorsteen de naam Lange Lies kreeg. Ook wordt stilgestaan bij het opmerkelijke gegeven dat mensen de lelijke en vervuilende mijngebouwen missen, en welke gevolgen de sloop had voor de regio.”

Er zijn daarnaast plannen om het onderwerp ook na november onder de aandacht te houden. Put geeft aan: “De expositie krijgt mogelijk later nog een plek in Schunck, in het Nederlands Mijnmuseum of in een toekomstig Heerlen Huis, het museum van de stad. Het pop-up museum kan voorlopig blijven, al zullen de openingstijden vanaf december beperkter zijn.” In onderstaande video vertelt Marcel over de rijke historie.

Het boek vormt bovendien het eerste deel van de nieuwe Matador-reeks van Stichting Ouwe Leem. Deze reeks richt zich op bekende Heerlense figuren en symbolen. Put: “De volgende uitgave zal gaan over d’r Kuëb va Heële, ter gelegenheid van de 55e verjaardag van zijn standbeeld in 2026.”

Het verhaal van Jan en Lies is vanaf 15 november verkrijgbaar bij diverse Heerlense boekhandels en bij de tentoonstelling. Via de website van Stichting Ouwe Leem is het boek vooraf met korting te reserveren.

Ter gelegenheid van de verschijning is bovendien een nieuw lied over Heerlens beroemde schoorstenen gecomponeerd door Peter Paas en Peter Vincent. Het refrein is online al te beluisteren, terwijl in het boek een QR-code is opgenomen die toegang biedt tot het volledige nummer en de bijbehorende videoclip.

Bezoekers en lezers worden uitgenodigd om in november het pop-up museum te bezoeken en zo een stukje Heerlense geschiedenis opnieuw te beleven. Zoals Put het verwoordt: “We krijgen Jan en Lies niet meer terug, maar hopelijk gaan ze door het boek en het lied weer een beetje voor ons leven.”